معرفی پوهنتون بدخشان

در مجموع ۸۹ کارکن خدماتی و ۸۶ کارمند اداری به‌شمول مدیران تدریسی، اجرائیه، کتابخانه، تکنیشن، فارم و کلنیک حقوقی در سطح پوهنتون و پوهنحی‌ها تنظیم شده اند. بر اساس گزارش ربع چهارم سال ۱۴۰۲ آمریت استادان،  بست‌های کادری منظور شده پوهنتون بدخشان بدون بست ریاست ۱۹۲ بست کادری می‌باشد و تا فعلاً ۱۶۲تن استاد برحال در ۲۶ دیپارتمنت فعالیت‌ می‌کنندکه ازجمله ۱۱ تن آن طبقه اناث و ۱۵۱ تن آن ذکور استخدام شده اند. به دلیل تبدیل بست در داخل اداره مانند تغییر و تبدیل معاونیت‌های امور علمی، امور محصلان، تبدیل و منفکی برخی از استادان و طول کشیدن پروسه استخدام بست‌های اعلان شده که توسط پوهنتون‌های کابل و بلخ امتحان شان گرفته می‌شود؛ تا هنوز به تعداد ۲۷ بست کادری خالی است.

    هم‌‌چنان علاو بر اعضای کادر دایمی، به عوض بست‌های خالی تا طی مراحل پروسه استخدام و آمدن تعداد از استادان از بورسیه‌های تحصیلی مقطع ماستری و دکتورا، به تعداد ۳۸ تن استادان قراردادی جهت تطبیق نصاب تحصیلی برنامه‌های علمی و عرضه خدمات تدریسی/ آموزشی استخدام گردیده اند.

   از آغاز فعالیت‌های علمی این نهاد بیشتر از ۲۵ سال می‌گذرد. اما تا هنوز هیچ پوهاند ندارد، یک تن قبلاً و چهار تن دیگر جدیداً به رتبه علمی پوهنوال قدم گذاشته اند. ۱۰ تن دیگر پوهندوی و اکثریت مطلق اعضای کادر علمی پوهنمل و پوهنیار یا نامزدپوهنیار می‌باشند.

    با برگشت استادان از دوره‌های تحصیلی ماستری و دکتری، 11%  از استادان دارای سویه دکتورا، 81% دارای سویه ماستر و 11% دارای سویه لیسانس می‌باشند. فعلا ۵۸ استاد لیسانس می‌باشد که اکثریت آن‎ها را استادان جدیدالتقرر و به‌خصوص استادان ثقافت اسلامی تشکیل می‌دهند.    تعداد محصلان پوهنتون بدخشان که در نُه‌پوهنځی مصروف تحصیل هستند، بدون محصلان طبقه اناث به ۴۲۰۸ تن می‌رسد.

خدمات و سهولت‌های تحصیلی پوهنتون بدخشان

پوهنتون بدخشان فرصت تحصیلی را برای بیشتر از چهارهزار محصل در 26 رشته‌ی علمی تا مقطع لیسانس مهیا نموده است که اکثریت این رشته‌‌ها مربوط علوم اجتماعی و برخی از آن‎ها علوم طبیعی می‌باشند.

سهولت‌های علمی و تحقیقی: پوهنتون بدخشان با ایجاد کمیته‌ی تحقیقات مرکزی و ایجاد کمیته‌های تحقیقی و فرهنگی در سطح ‌پوهنځی‌های نه‌گانه از سال ۱۳۹۸ فعالیت‌های علمی و تحقیقی استادان و محصلان را آغاز کرد و زمینه تحقیق علمی در مورد حل مسائل اجتماعی و منطقوی را مساعد ساخت. در سال ۱۴۰۰ه‌ش بست آمریت تحقیقات علمی در چوکات معاونیت علمی منظور و آمر تحقیقات علمی استخدام شد و پروسه طی مراحل اعتباردهی مجله علمی تکمیل و منظوری کسب نمود. خوش‌بختانه در جریان سال ۱۴۰۱ معاونیت تحقیقات علمی در چوکات پوهنتون‌ها توسط وزارت محترم تحصیلات‌عالی ایجاد شد و مسؤل معاونیت تحقیقات علمی، در جریان سال ۱۴۰۲ه‌ش استخدام شد و اکنون زیر اداره معاونیت تحقیقات علمی پوهنتون بدخشان، آمریت تحقیقات علمی، آمریت مجله‏ی علمی، مدیریت عمومی مجله‎ی علمی، مدیریت تصحیح متون، مدیریت عمومی دیزاین مجله‎ی علمی، مدیریت نشریه‏ی مجله‎ی علمی، مدیریت عمومی تحقیقات علمی، کارشناس علوم اجتماعی، کارشناس علوم طبیعی و مدیریت اجرائیه تحقیقات علمی همراه با کمیته‌‌ی اصلی تحقیقات علمی و کمیته‌های فرعی در سطح ‌پوهنځی به‌عنوان تیم فعال مصروف پیش‎برد امور تحقیقات علمی است. طوری‌که سهولت‌های علمی و تحقیقی را در سطح پوهنتون بدخشان زمینه سازی نموده است.

سهولت‎های زیربنای

• موجودیت یک محراب مسجد در دو منزل؛
• موجودیت تعمیر اداری ریاست پوهنتون در سه منزل؛

• موجودیت تعمیر تدریسی ‌پوهنځی زراعت؛
• طعام‎خانه‏ی مجهز؛
• موجودیت تعمیر تدریسی ‌پوهنځی تعلیم و ترتبیه؛
• موجودیت تعمیر تدریسی ‌پوهنځی‌های کمپیوترساینس و اقتصاد در سه منزل ؛
• موجودیت تعمیر ادیتوریم در یک منزل با تمام تجهیزات آن؛
• موجودیت تعمیر تدریسی ‌پوهنځی‌های انجنیری و علوم اجتماعی در دو منزل؛
• موجودیت تعمیر تدریسی ‌پوهنځی ادبیات و علوم بشری در دو منزل؛
• موجودیت بخش از تاسیسات آلمانی‌ها واقع میدان هوایی در ساحه‎ی 25جریب زمین که هم اکنون ‌پوهنځی‌های حقوق وشرعیات در آن‌جا فعالیت دارند؛
• موجودیت چندین حلقه چاه عمیق در لیلیه‌ی نسوان و دیگر ساحات پوهنتون؛
• موجودیت لیلیه‌ی نسوان واقع شهر جدید؛
• موجودیت لیله‎ی ذکور در محوطه‏ی پوهنتون؛
• موجودیت کانتین در کمپس مرکزی پوهنتون؛
• موجودیت میدان فوتسال در نزدیک لیلیه ذکور؛
• موجودیت فارم تحقیقاتی ‌پوهنځی زراعت؛
• موجودیت استیشن برق (جکشن).

دیدگاه، ماموریت، ارزش‌ها و اهداف استراتژیک پوهنتون بدخشان

دیدگاه/ چشم‌انداز

پوهنتون بدخشان می‌خواهد در عرصه های تدریس، انجام تحقیقات علمی و تربیت کادرهای علمی و متخصص به عنوان یک نهاد تحصیلی با اعتبار در سطح ملی و منطقوی شناخته شود.

ماموریت/ رسالت

پوهنتون بدخشان به عنوان یک نهاد علمی و تحصیلی، با مهیا نمودن زمینه دست رسی به تحصیلات عالی، و بابهره گیری از تکنالوژی معاصر در جهت عرضه­ی خدمات باکیفیت تحصیلی وانجام تحقیقات علمی معیاری، عهده دار تربیه­ی کادرهای علمی و متخصص می­باشد.

 

1. احترام به مقدسات دینی و مذهبی و نهادینه سازی ارزش‌های اسلامی؛
2. جلوگیری از هر نوع  تبعیض قومی، نژادی، زبانی، سمتی، گروهی و... ؛
3. ارج گذاشتن به داشته‌‌‌‌های معنوی و فرهنگی کشور؛
4. ترویج و تقویت روحیه‌ی نوآوری و ابتکار در عرصه‌های علمی-تحقیق و اداری؛
5. رعایت اخلاق اکادمیک در عرصه‌ی فعالیت‌های علمی و تخصصی؛
6. ارج گزاری به افراد مسلکی، مسئولیت‌پذیر و متعهد و حمایت از تخصص‌گرایی؛
7. مبارزه با فساد اداری، اخلاقی و تخلفات اکادمیک؛
8. رعایت ارزشهای محیط زیستی؛
9.   هم‌کاری اداری و حس مسؤلیت‌پذیری؛
10. پاسداری از فرهنگ توسعه‌ی اقتصادی و فناوری در سطح محلی و ملی؛
11. تأمین عدالت در سایر فعالیت‌های علمی و اداری؛
12. ترویج فعالیت‌های گروهی در امور اداری و اکادمیک؛

اهداف استراتژیک

پوهنتون بدخشان در نظر دارد تا پنج سال آینده به اهداف زیر نائل گردد:

1. برگزاری(۱۸۵۰)کنفرانس علمی به سطح پوهنتون، (۲) کنفرانس ملی، (۱) کنفرانس بین المللی، نشر( ۲۸۰0) آثار علمی- تحقیقی به سطح ملی و بین‌المللی و ایجاد (۱)مجله ملی در بخش علوم طبیعی و (1) ژورنال بین‌المللی؛
2. ایجاد سیستم اداری و رهبری مؤثر جهت تطبیق احکام و فرامین امارت اسلامی، مبارزه با هر نوع تعصب، فساد، آلوده‌گی محیط زیست و مواد مخدر؛
3. کسب استقلالیت مالی و اکادمیک؛ با ازدیاد بست‌های کادری و اداری براساس تناسب استاد و کارمند بر محصل و تطبیق کامل نصاب تحصیلی؛
4. عبور از مرحله‌ی سوم اعتباردهی و حفظ اعتبار اکادمیک؛ با تطبیق کامل چهارچوب تضمین کیفیت؛
5. انکشاف و بهبود آموزش الکترونیکی؛ با ایجاد مرکز تکنالوژی معلوماتی، مرکز تحقیقات علمی، کمپیوترلب  وتطبیق کامل سیستم HIMES وHELMIS در سطح پوهنتون؛
6. تطبیق معیاری سیستم آموزشی؛ با تجهیز معیاری صنوف درسی، لابراتوارها و فارم تحقیقاتی، ایجاد شفاخانه کادری، مرکز مشاوره روانی و مرکز شغل یابی؛
7. افزایش ظرفیت استادان و کارمندان؛ با ارتقای درجه تحصیلی(40) درصد استادان و (10) در صد کارمندان اداری به مقاطع فوق لیسانس؛
8. تدوین و بازنگری نصاب تحصیلی، پالیسی‌ها، میکانیزم­ ها، طرزالعمل‌ها، رهنمود­ها و اجرای تحقیقات علمی، مالی و اداری و افزایش ۳۰ درصد عواید و مصارف پوهنتون؛
9. امضای توأمیت­های علمی با (۵) پوهنتون معتبر خارجی، (۱۵) پوهنتون داخلی و عقد(۲۰)  تفاهمنامه همکاری میان پوهنحٔی‌ها و ادارات ذیربط؛
10. ایجاد پوهنحٔی طب، (۱۵) دیپارتمنت و(2) برنامه علمی ماستری و افزایش ۳۵ درصد محصلان؛

کلیات پلان استراتژیک پوهنتون بدخشان

پوهنتون بدخشان به‌عنوان یکی از اعضای خانواده تحصیلات‌عالی، با در نظرداشت معیار‌‌های و سنجه‌‌‌‌های کیفی و کمی ملی و بین‌المللی؛ در روشنایی سومین برنامه‌ی راه‌بردی وزارت تحصیلات‌عالی کشور با تاسیس و تقویم استراتژی ویژه‌یی خود، مسیر تکاملی خویش را در پنج سال آینده خواهد پیمود.

     این برنامه‌ی پنج ساله به هدف بهبود و بالنده‌گی بهینه و توسعه‌ی پایدار‌پوهنتون بدخشان در ابعاد علمی، انکشافی، زیرساخت‌های اداری و خود بسنده‌گی‌‌‌های اکادمیک و اداری   نگاشته شده  و طی سال‌‌های آینده به‌صورت هدف‌مند و نظام‌مند عملی خواهد شد.

      ظرفیت‌سازی، ارتقا سطح علمی و کسب اعتبار اکادمیک‌، استقلالیت اکادمیک و بلندبردن درجه‌ی تحصیلی استادان به مدارج ماستری و دکتورا از اولویت‌‌‌‌های این استراتژی محسوب ‌می‌شوند، که در پنج‌ سال آینده تمرکز ویژه بالای آن‌ها صورت خواهد گرفت. هم‌چنان تلاش در جهت کسب و دریافت منابع تمویل‌کننده و حامی پروژه‌های تحقیقی، پروژه‌های انکشاف زیربناها، امضای تواُمیت‌‌ها، ارتقای کیفیت درسی، تضمین کیفیت و اعتباردهی، نهادینه‌سازی روش‌های محصل‌محور، محتوا‌محور و مبتنی برنتیجه به جای روش‌‌‌‌های سنتی و از کار افتاده، اولویت دیگری است، که بایست در سال‌‌‌‌های آتی تحقق یابد.

     پوهنتون بدخشان منحیث یک نهاد علمی، شاید نسبت به برخی نهاد‌‌های علمی ملی سبقت و پیشی داشته باشد؛ اما در مقایسه با برخی پوهنتون‌‌ها و نهاد‌‌های اکادمیک ممکن در جایگاه نازل‌تری قرار داشته باشد. بنابراین، این نهاد علمی سعی می‌نماید تا خود را به نهادهای علمی موفق و برتر نزدیک سازد. پس مقایسه و رقابت یک امر اجتماعی و انسانی است، که انسان‌ها  یا به‌صورت فردی و یا جمعی و یا در قالب و سازمان‌ها می‌خواهد جهت صعود به مراتب بالاتر خود را و یا نهاد و سازمان خود را آماده نماید. از این لحاظ این نهاد علمی مصمم است که فعالیت‌‌‌های خویش را ضابطه‌مند ساخته و خط تعالی  و ترقی خویش را با برنامه بپیماید، با این وصف، اهداف و راه‌‌‌های بهبود و به‌سازی این  پوهنتون  را در ذیل مطالعه خواهید کرد.

 

دنیای متحول امروزی براساس برنامه‌‌‌های مشخص و روشن، مدیریت و هدایت می‌گردد؛ بناءً بدون داشتن دورنما‌های مشخص، برنامه‌‌‌های عملی راه گشا و ملموس، نمی‌توان احساس کرد که از کجا حرکت کرده و به کجا مسیر منتهی می‌گردد.

مسلماً، برنامه مانند چراغ‌‌ است که راه رسیدن به هدف را روشن می‌سازد. یا پل ارتباط میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب است، که یک اداره را از آنچه است و به آنچه می‌خواهد باشد، وصل ‌نماید و در  رسیدن به اهداف تعیین شده و مقصد تثبیت شده یاری ‌رساند. سه نوع برنامه از لحاظ ماهیت در هر اداره به کار گرفته می‌شود: ۱. برنامه طولانی مدت یا دایمی مانند: مقرره‌ها، لوایح و طرزالعمل‌ها؛ ۲. برنامه‌های کوتاه مدت که برای انجام یک کار خاص طرح و تطبیق می‌شود مانند: برنامه برگزاری سمپوزیم ملی در پوهنتون بدخشان؛ ۳. برنامه میان مدت است که برای یک دوره سه تا نه ساله طراحی و تطبیق می‌شود. پلان استراتژیک یک برنامه میان مدت است که اکثراً برای یک دوره پنج ساله تدوین و تطبیق می‌شود. این برنامه یک پل محکم یا چراغ‌ روشن برای راه رفتن در مسیر هدف و مقصد اداره است. پس هر کار و فعالیت سازمانی در جهت رسیدن به موفقیت و پیروزی، نیازمند استراتژی مشخص و راه‌کار روشن است. با برنامه‌های استراتژیک می‌توان به سهولت به اهداف تعیین شده با کارگیری از فرصت‌ها و قوت‌ها رسید و تهدید‌ها و ضعف‌‌ها را در روند پیشرفت فعالیت‌ها کاهش داد یا نابود کرد. هدف اصلی تدوین  تطبیق این برنامه تصمیم‌گیری عقلانی برای حداکثر استفاده از قوت‌ها و فرصت‌ها و کنترل یا کاهش ضعف‌ها و تهدیدها(چالش‌ها) می‌باشد. این برنامه مسیر را مشخص و فعالیت‌‌ها را منظم، سازمان یافته و نتیجه بخش  می‌سازد. هر برنامه استراتژیک با طرح و تدوین دیدگاه‌‌، رسالت، ارزش‌‌‌ها و اهداف جهت‌گیری اداره را مشخص می‌کند. با تخصیص منابع مورد نیاز اثربخش و کارایی تحقق استراتژی‌های کاری را بیشتر می‌سازد.

     پوهنتون بدخشان اهمیت پلان استراتژیک را در مسیر رشد و تکامل خویش درک کرده و با تدوین و تطبیق این سند گذشته، حال و آینده را مطالعه و بررسی می‌کند. با انجام این کار می‌خواهد معلوم کند که موقعیت فعلی این پوهنتون در کجاست و در گذشته در کدام سطح کیفی و کمی بوده و در آینده می‌خواهد به کدام آرمان ‌متعالی دست یابد. چون در این سند دورنمای(دیدگاه) مشخص، مسیر رسیدن به آن(ماموریت) تشخیص، افزون براین، قدم‌های پیشرفت به‌سوی دیدگاه در چارچوب ارزش‌ها و اهداف استراتژیک تعیین و استراتژی‌های کاری تهاجمی، تدافعی، رقابتی و محافظه‌کارانه در سطوح مختلف پوهنتون انتخاب شده است.

بخش اول تحت عنوان تدوین پلان استراتژیک شامل چهار فصل می‌باشد: فصل اول این سند «کلیات پلان استراتژیک»؛ فصل دوم «مطالعه‌ی عوامل محیطی(تحلیل عوامل داخلی و خارجی) پوهنتون بدخشان و اولویت‌‌های برنامه‌ی استراتژیک وزارت تحصیلات‌عالی»؛ فصل سوم «تعیین دیدگاه، ماموریت، ارزش‌ها و اهداف استراتژیک پوهنتون بدخشان»؛ فصل چهارم «انتخاب استراتژی‌های ممکن و اولویت‌بندی استراتژی‌ها و استراتژیک»؛ بخش دوم تحت عنوان اجرای استراتژی‌ها شامل دو فصل می‌شو: فصل پنجم «تعیین اهداف کوتاه مدت و تدوین پلان عملیاتی پنج‌ساله تطبیق پلان استراتژیک»؛ فصل ششم « تجدید ساختار پوهنتون و تخصیص منابع برای تطبیق استراتژی‌ها». بخش سوم تحت عنوان ارزیابی پلان استراتژیک شامل یک فصل «میکانیسم ارزیابی از پیشرفت تطبیق پلان استراتژیک» در فصل هفتم مطرح شده است.