آمریت ارتقای کیفیت و اعتباردهی
پروسه‌ی تضمین کیفیت و اعتباردهی برای بار نخست در سال 1391 خورشیدی، در دانشگاه بدخشان مورد بحث قرار گرفت و در نخستین اقدام، رهبری دانشگاه بدخشان، با ایجاد مدیریت تضمین کیفیت در چوکات معاونت علمی، کمیتههای فرعی در سطح هر دانشکده و کمیته‌ی اصلی تضمین کیفیت در سطح نهاد تحصیلی، آغاز به فعالیتهای عملی نمود. اکنون که از ایجاد این پروسه نزدیک به هشت‌سال سپری میشود، فعالیتهای ملموس و محسوسی در ابعاد مختلف دانشگاه بدخشان صورت گرفته است. تطبیق ارزیابی خودی، ارزیابی از کیفیت تدریس، نظارت سالانه‌ی برنامههای علمی، تطبیق سیستم کریدیت، نظارت از تطبیق کریکولوم ( برنامه‌ی درسی ) و مفردات درسی، بازنگری لیکچرنوت‌‌ها، تطبیق کورس‌پالیسی، پلان عملیاتی انفرادی، پلان عملیاتی دیپارتمنت و... از فعالیتهای هستند که توسط کمیتههای فرعی تضمین کیفیت در سطح دانشکدهها صورت گرفته اند.
کمیته‌ی اصلی در سطح نهاد تحصیلی وکمیته‌‌‌های فرعی در سطح دانشکدهها، هر سمستر طبق طرزالعمل ارزیابی از کیفیت تدریس، پرسش‌نامه‌‌‌های را جهت پیدا نمودن خلا‌ها و رفع آن در سمستر‌‌‌های بعدی، ترتیب نموده و جهت نظرخواهی برای دانشجویان توزیع می‌کنند. لازم به یادآوری است که بعد از جمع‌آوری نظریات و دیدگاه‌ها، آن‌ها توحید شده، فی‌صدی پاسخ‌‌‌های مثبت و منفی در گراف مجسم شده، در مطابقت به طرزالعمل ارزیابی از کیفیت تدریس، گزارش آن تکمیل و به مقام محترم وزارت تحصیلات عالی ارسال میشود. همچنان بازنگری دوره‌یی برنامههای علمی و گزارش ارزیابی خودی از جمله‌ی فعالیتهای کمیتههای فرعی تضمین کبفیت در سطح دانشگاه است.
قابل یادآوری است که در سال 1394خورشیدی، 7 دانشگاه دولتی از جمله دانشگاه بدخشان نظر به لزوم‌دید ریاست محترم تضمین کیفیت و اعتبار دهی وزارت محترم تحصیلات عالی، مورد بازنگری قرار گرفت که خوشبختانه در آن سال، کمیتههای فرعی و کمیته‌ی اصلی در سطح نهاد تحصیلی، سهم خویش را فعالانه نسبت به این پروسه ادا نموده، گزارش خویش را طبق طرزالعمل طور همه‌جانبه و مستند تهیه و عنوانی مقام محترم وزارت تحصلات عالی ارسال نموده بودند. همچنان در سال 1395 تیم بازنگر وزارت تحصیلات عالی، وارد بدخشان شده و مسائل مربوط به گزارش ارزیابی خودی را از نزدیک بررسی نمود که بعد از غور و بررسی توسط تیم تخنیکی، مقام محترم وزارت نتایج را اعلان کرد که خوشبختانه دانشگاه بدخشان یک گام به جلو نهاد و از مرحله‌ی ( نامزدی سال اول اعتباردهی به مرحله‌ی نامزدی سال دوم اعتبار دهی) ارتقا کرد.
گفتنی‌است که بنا بر یک سلسله دلایل، پروسه‌ی ارزیابی خودی، بعد از سال 1395، مدت چندسال به تعویق افتاد و معیار‌ها نیز تجدید نظر و بعضی از معیار‌ها نیز تعدیل شد، بعد از این بازبینی طور آزمایشی، معیارهای تجدید نظر شده در چند دانشگاه تطبیق و نتیجه‌ی بدست آمده قناعت بخش بود. خوشبختانه در سال 1399 خورشیدی، دانشگاه بدخشان و چند دانشگاه دولتی و خصوصی، نظر به لزوم‌دید ریاست محترم تضمین کیفیت و اعتباردهی دوباره مورد بازنگری قرار گرفت که خداوند بزرگ را شکر، این نهاد علمی و اکادمیک، از مرحله‌ی دوم ارتقای کیفیت و اعتباردهی، مؤفقانه عبور نموده، شامل مرحله‌ی سوم شد.
لایحه وظایف کمیته‌ی اصلی تضمین کیفیت دانشگاه بدخشان
الف)در مورد برنامههای تضمین کیفیت و اعتباردهی
- تلاش در امر بهبود کیفیت در دانشگاه بدخشان؛
- نظارت از جریان ارزیابی خودی دانشگاه بدخشان، دانشکدهها و دیپارتمنتهای فارغ‌ده آن؛
- تهیه گزارش‌های ارزیابی خودی دانشگاه بدخشان؛
- بررسی گزارش ارزیابی خودی دانشکدهها و دیپارتمنتهای فارغ‌ده این نهاد؛
- همکاری با تیم بازنگرها در جریان بازنگری؛
- آشنایی کامل با پلان راهبردی ملی تحصیلات عالی، پلان راهبردی مؤسسه‌ی مربوط و اسناد مهم در مورد اعتباردهی و تضمین کیفیت به شمول لایحه‌ی تضمین کیفیت و اعتباردهی و معیارهای ارزیابی خودی؛
- ارایه‌ی مشوره به رئیس و معاون امور علمی دانشگاه بدخشان در مورد ارتقای کیفیت دانشکدهها و خدمات عمومی مانند آزمایشگاه‌ها، مراکز کمپیوتر، کتابخانهها، عرضه‌ی خدمات به دانشجویان، تحقیق و سایر عرصههای علمی دانشگاه؛
- تهیه‌ی اسناد مناسب برای کمیته، به اساس بازنگری از فعالیتهای علمی و اداری دانشگاه بدخشان و ارزیابی خودی هر دانشکده؛
- حفظ محرمیت تصامیم نشست‌های کمیته، بحثها با دانشکدهها، اعضای کادر علمی، کارمندان، دانشجویان و سایر اعضای دانشگاه؛
- برقراری ارتباطات کاری با ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی وزارت تحصیلات عالی؛
- تهیه‌ی گزارش نظارت سالانه، مرور دوره‌یی برنامه‌ها و تعقیب از تطبیق پلان عملیاتی مرتبط به آن؛
- اجرای سایر وظایف مربوط به ارتقا و بهبود کیفیت که توسط مسئولان ذی‌صلاح محول میشود.
ب) در مورد اتخاذ تدابیر برای ارتقای کیفیت دانشگاه بدخشان
- تهیه‌ی یک پلان عملیاتی مبتنی بر نقاط ضعف، تهدیدها و فرصتها برای تمام معیارهای تضمین کیفیت واعتباردهی؛
- تهیه‌ی راهکار برای تطبیق پلان عملیاتی و ارایه‌ی راههای بیرون‌رفت از موانع تطبیق آن؛
- نظارت از تطبیق پلان عملیاتی در تمام سطوح دانشگاه بدخشان؛
- نظارت از تطبیق پلان راهبردی ملی وزارت و پلان راهبردی دانشگاه بدخشان و تهیه‌ی گزارش ربع‌وار در زمینه؛
- تدویر محافل برای تطبیق پلانها و برنامههای تضمین کیفیت در سطح دانشگاه بدخشان؛
- تطبیق سایر برنامههای که از طرف ریاست ارتقای کیفیت وزارت تحصیلات عالی محول میشود؛
- تهیه و تطبیق نوآوریها و برنامههای جدید که منجر به ارتقای کیفیت میشود؛
- نظارت از بودجه و کمکها برای نهادهای تحصیلی که بخاطر مصرف جهت تطبیق پلان عملیاتی، پلان راهبردی و سایر پلانها مد نظر گرفته شده است؛
- نظارت و بررسی از تطبیق خط مشی یاددهی و یادگیری، پلان بهبود تدریس و پلان عملیاتی انفرادی در سطح دانشگاه بدخشان.
ج) در مورد نظارت و بررسی از تمام امور اکادمیک دانشگاه بدخشان
حسب حکم شماره (۴۹۳۳/۳۷۸۴) مؤرخ ۱۳/۸/۱۳۹۲ مقام محترم وزارت تحصیلات عالی، نظارت و بررسی از تمام امور اکادمیک به دوش کمیته‌ی ارتقای کیفیت و اعتباردهی نهاد تحصیلی است که شامل وظایف ذیل می‌باشد:
- نظارت و بررسی تمام امور نشراتی و تهیه‌ی گزارش رسمی در اخیر هر سمستر برای ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی وزارت تحصیلات عالی، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی از تحقیقات علمی در سطح دانشگاه و تهیه‌ی گزارش رسمی در اخیر هر سمستر به ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی وزارت تحصیلات عالی، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی از امور تدریس بویژه تطبیق طرزالعمل ارزیابی از کیفیت تدریس و ارایه‌ی گزارش به ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی وزارت تحصیلات عالی، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی از امتحانات نهایی و تطبیق طرزالعمل واحد امتحانات با تهیه‌ی گزارش در ختم هر سمستر برای ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی از تجهیزات، مواد مورد ضرورت، وسایل آزمایشگاه‌ها، کارهای عملی و تهیه‌ی گزارش رسمی به ریاست ارتقای کیفیت، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی از میتودهای درسی دیپارتمنتها در جریان سمستر و تهیه‌ی گزارش بعد از ختم سمستر به ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی وزارت تحصیلات عالی، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی سمستروار از مواد درسی، لکچرنوتها و سایر مواد برای اصلاح و معیاری شدن، با تهیه‌ی گزارش رسمی به ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی دقیق از تطبیق کریکولوم و مفردات درسی دیپارتمنتها در جریان سمستر و تهیه‌ی گزارش در ختم سمستر برای ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی، بعد از تأیید شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت و بررسی از شفافیت جریان تقرر و ترفیعات علمی در طول سال و تهیه‌ی گزارش به شورای علمی دانشگاه؛
- نظارت از نظم و دسپلین دانشگاه و ارائه‌ی گزارش به ریاست ارتقای کیفیت و اعتباردهی وزارت تحصیلات عالی؛
- نظارت از کاربرد تکنالوژی جدید در جریان تدریس و چگونگی تطبیق تقسیم اوقات سمستر؛
- نظارت و بررسی از فعالیتهای اکادمیک دیپارتمنتها و دانشکدهها؛
- نظارت و بررسی از تطبیق لوایح، مقررهها، طرزالعملها و سایر اسناد تقنینی ساحه‌ی اکادمیک؛
- نظارت و بررسی از عرضه‌ی خدمات علمی، تحقیقی و نشراتی طبق مواد مقرره‌ی استقلالیت مالی دانشگاهها؛
وظایف کمیتۀ فرعی تضمین کیفیت در سطح دانشکده
- تشویق، ترغیب و تسریع بهبود کیفیت در سطح دانشکده؛
- نظارت از جریان اعتباردهی، برنامههای آموزشی و سایر فعالیتهای دانشکده؛
- ارائه‌ی معلومات به دانشگاه در مورد تطبیق برنامههای تضمین کیفیت در سطح دانشکده؛
- انتخاب و آموزش اعضای فرعی کمیته‌ی تضمین کیفیت در سطح دانشکده؛
- ارائه‌ی مشوره به دانشکده در مورد جریان تضمین کیفیت؛
- آمادگی برای ارزیابی خودی، بازدید ساحوی و سایر برنامههای مربوط به تضمین کیفیت دانشکده؛
- جمع‌آوری اسناد و شواهد درباره‌ی جریان تضمین کیفیت در دانشکده؛
- تأمین روابط با کمیته‌ی اصلی تضمین کیفیت و اعتباردهی؛
- استفاده از آخرین دستاوردهای تضمین کیفیت در سطح دانشکده؛
- تهیه‌ی گزارش ارزیابی خودی دانشکده؛
- تدویر برنامههای آموزشی تضمین کیفیت در سطح دانشکده؛
- تهیه‌ی گزارش نظارت سالانه، مرور دوره‌یی برنامه‌ها و تعقیب از تطبیق پلان عملیاتی مرتبط به آن؛
- اجرای سایر وظایف مربوط به ارتقا و بهبود کیفیت که توسط آمران ذی‌صلاح محول میشود.
دیدگاه آمریت ارتقای کیفیت و اعتباردهی:
ارتقای دانشگاه بدخشان به یک نهاد بااعتبار ملی در سطح کشور، از طریق بلند بردن کیفیت تدریس، تحقیق و عرضه‌ی خدمات به جامعه، مطابق معیارهای قبول شده‌ی جهانی در جهت مؤثریت و کارایی دستاوردهای علمی.
ماموریت آمریت ارتقای کیفیت و اعتباردهی:
آمریت ارتقای کیفیت، تسریع پروسه‌ی ارتقای کیفیت از طریق همکاری با بخش‌های اداری و برنامههای علمی، نهادینه‌سازی معیارهای ملی و بین‌المللی ارتقای کیفیت و اعتباردهی، شفافیت در روند فعالیتهای اداری و علمی و پایدارسازی برنامههای علمی را مطابق بازارکار در سطح دانشگاه بدخشان رسالت خویش می‌داند.
ارزش‌های راهبردی آمریت ارتقای کیفیت و اعتباردهی:
- احترام به همه کارکنان خدماتی، دانشجویان، کارمندان و استادان؛
- انجام فعالیتهای ارتقای کیفیت با در نظرداشت ارزش‌های عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی؛
- جلوگیری از تقلب، فساد و خشنونت؛
- تقویت ارزش‌های علمی و برنامه های علمی؛
- تقویت روحیه‌ی همکاری در میان منسوبان دانشگاه؛
- بررسی انجام دقیق مکلفیت‌ها و مسئولیت‌های منسوبان دانشگاه، مشوره‌های لازم برای اصلاح و بهبود آن‌ها؛
- نهادینه‌سازی انصاف و عدالت در تقسیم وظایف به صورت عادلانه میان منسوبان دانشگاه با در نظر داشت نقش اداری؛
- تشویق منسوبان دانشگاه بدخشان به پای‌بندی به ارزش‌های اکادمیک؛
- تقویت ظرفیت و مهارت‌های ادراکی، علمی و فنی منسوبان دانشگاه؛
- تشویق منسوبان دانشگاه بدخشان به رعایت نمودن نظافت و بهبود محیط زیست دانشگاه.
اهداف راهبردی آمریت ارتقای کیفیت و اعتباردهی:
- نظارت از بهبود کیفیت تدریس و تطبیق روش‌های نوین تدریس مبتنی بر نتیجه؛
- زمینه‌سازی آموزش برقی و آماده‌کردن یک یک صنف معیاری در هر دیپارتمنت؛
- زمینه‌سازی در غنامندی ویب‌سایت دانشگاه در تمام امور اکادمیک مطابق معیارهای اعتباردهی؛
- زمینه‌سازی تنظیم ویب‌سایت آموزش برقی و کتابخانه‌ی هوشمند دانشگاه بدخشان؛
- بازنگری سالانه و مرور دوره‌یی همه برنامههای علمی؛
- بررسی از تطبیق نصاب تحصیلی و مفردات آن در طول سال تحصیلی؛
- نظارت و بررسی از تطبیق قوانین و مقررات، لوایح و طرزالعمل‌های وزارت تحصیلات عالی؛
- نظارت از شفافیت و انصاف و عدالت در سطح دانشگاه؛
- نظارت از تمام فعالیتهای علمی و برنامههای علمی؛
- تطبیق ارزیابی خودی طبق طرزالعمل ارتقای کیفیت؛
- تلاش برای نهادینه‌سازی معیارهای ارتقای کیفیت و اعتباردهی؛
- نظارت از تطبیق پلان راهبردی، انکشافی و تطبیقی دانشگاه بدخشان؛
- زمینه‌سازی رقابت سالم علمی میان برنامههای علمی از طریق ترغیب و تشویق مادی و معنوی؛
- ظرفیت‌سازی دانشجویان؛
- تشویق کارمندان، استادان و دانشجویان به استفاده از تکنالوژی؛
- ارتقای ظرفیت کارمندان.
معیارهای اصلی ارتقای کیفیت و اعتباردهی:
- ديدگاه، ماموریت و استراتیژی: دانشگاه دارای یک دیدگاه، ماموریت و برنامه‌ی راهبردی واضح می‌باشد که برای تمام شرکای کاری قابل فهم بوده و این برنامه اساسات تصمیم‌گیری و تخصیص منابع را برای دانشگاه فراهم می‌نماید.
- سهم‌گیری در انکشاف جامعه: دانشگاه سهم ارزشمندی را در جامعه، منطقه، محل و انکشاف ملی ایفا می‌نماید. این امر در اهداف راهبردی منعکس یافته و در پیرامون اتخاذ تصامیم و فعالیتهای کارمندان و دانشجویان آگاهی می‌دهد.
- حاکمیت، رهبری و اداره: حاکمیت، رهبری و اداره‌ی دانشگاه روی رسیدن به ماموریت و اهداف راهبردی آن متمرکز می‌باشد.
- منابع مالی و اداری: منابع دانشگاه غرض نیل به ماموریت و برنامه‌ی راهبردی، تخصیص داده شده و تنظیم میشود.
- برنامههای اکادمیک: برنامههای اکادمیک با ماموریت دانشگاه مطابقت داشته و غرض کسب اطمینان از آوردن اصلاحات به طور منظم بررسی و مرور میشود.
- تحقیق: دانشگاه رسالت دارد تا فعالیتهای تحقیقی خویش را انکشاف داده و اطمینان دهد که استادان به‌طور فعال در کارهای تحقیقی مشغول می‌باشند.
- استادان و کارمندان: دانشگاه، استادان و کارمندان خویش را مقرر و مدیریت می‌نماید تا اطمینان حاصل نماید که قادر به رسیدن به ماموریت و اهداف راهبردی خویش می‌باشد.
تجارب دانشجو: دانشگاه از ایجاد فضای مثبتی اطمینان می‌دهد که در آن دانشجویان بتوانند بهتر بیاموزند، انکشاف یابند و موفقیت کسب کنند.
- بهبود و ارتقای کیفیت : دانشگاه غرض بررسی و اصلاحات دایمی در کیفیت، فعالیت‌ها، ساختارها و پروسه‌هایی را روی دست دارد.
- کتابخانه و منابع معلوماتی: دانشگاه، دسترسی دانشجویان، کارمندان و استادان به کتابخانه و منابع معلوماتی مناسب را مهیا می‌سازد.
- تدریس، تکنالوژی معلوماتی و سهولت‌ها: املاک دانشگاه و زیربنای تکنالوژی معلوماتی در دستیابی به ماموریت و اهداف راهبردی دانشگاه کافی می‌باشد.
